English
Có dịp ghé đến huyện Mường Tè (tỉnh Lai Châu) hoặc Mường Nhé (Điện Biên) vào những dịp lễ lớn, du khách sẽ bắt gặp những cô gái, chàng trai Si La mang trong mình những trang phục hết sức nổi bật.
Là một trong những dân tộc có dân số ít nhất trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam (dưới 1000 người), Si La vẫn khiến bao du khách thổn thức trước những trang phục mang nét riêng độc đáo của dân tộc.
Không rực rỡ với nhiều họa tiết cầu kỳ, trang phục của người Si La mang vẻ đẹp riêng, tinh tế, duyên dáng mà vẫn mang đậm bản sắc. Dù không còn biết dệt vải, họ vẫn gìn giữ và trân trọng bộ trang phục truyền thống của mình.
Về trang phục của nam giới Si La, trang phục bao gồm áo cánh xẻ ngực màu chàm xanh cài cúc, cổ đứng, có 2 hoặc 3 túi. Quần ống chân què và đặc biệt là chiếc khăn đội đầu, một điểm nhấn không thể thiếu. Đàn ông Si La luôn đội khăn trắng, quấn kiểu đầu rìu, tạo nên dấu ấn khác biệt so với các dân tộc khác.
Trang phục của phụ nữ Si La bao gồm váy, áo, dây lưng và khăn đội đầu.
Váy (tồ bi) là loại váy ống dài đến mắt cá chân, được may bằng vải do người Thái dệt, nhuộm chàm hoặc vải công nghiệp màu đen. Mỗi chiếc váy có 2 phần là cạp và thân váy.
Cạp váy là một dải vải khác màu (xanh hoặc đỏ) trong khi đó thân váy thường để mộc, không trang trí. Điểm nhấn được tạo nên khi viền gấu váy được thêu chỉ đỏ làm chiếc váy trở nên duyên dàng và nổi bật.
Khi mặc váy, bao giờ phụ nữ Si La cũng quấn và giắt mép váy về phía sau lưng. Chính vì vậy mà xưa kia dân tộc này còn được người Thái gọi là Khả Pẻ (người mặc váy quấn ra đằng sau). Vải được cố định nơi eo lưng bằng một chiếc dây lưng màu đỏ hoặc trắng dài khoảng 2 sải tay. Hai đầu dây lưng thường được các thiếu nữ để tua hoặc viền chỉ màu và thả ở phía trước để làm duyên, còn những phụ nữ có tuổi lại giắt lên cạp váy cho gọn.
Áo của phụ nữ Si La ôm sát cơ thể, được may từ vải chàm đen, cổ tay và gấu áo trang trí bằng những đường viền rực rỡ. Điểm đặc biệt nhất chính là phần yếm trước ngực đính những đồng bạc lấp lánh, thường là 72 đồng xếp thành 9 hàng ngang không chỉ để làm đẹp mà còn thể hiện sự tinh tế của người phụ nữ.
Đặc biệt, độc đáo trang phục dân tộc Si La còn rất tinh tế trong việc sử dụng khăn đội đầu để phân biệt thiếu nữ chưa chồng và người đã có chồng.
Thiếu nữ Si La từ 13 tuổi bắt đầu đội khăn trắng, thêu hoa văn rực rỡ bằng chỉ màu, biểu trưng cho sự trong sáng, thuần khiết.
Khi kết hôn, họ sẽ đổi sang khăn màu đen, tóc vấn ngang. Điều đặc biệt là nếu búi tóc chưa đủ to, họ sẽ độn thêm tóc của chồng. Giữa búi tóc còn có một miếng khăn nhỏ của người chồng, được giữ mãi cho đến khi người phụ nữ qua đời, như một lời khẳng định về tình yêu thủy chung, gắn kết trọn đời.
Ngày nay, cùng sự giao thoa văn hoá với các dân tộc khác, trang phục truyền thống lại khá cầu kỳ nên người Si La sử dụng trang phục này chủ yếu vào các dịp lễ tết, cưới hỏi, các sự kiện lớn bản làng... Trong ngày thường, nam giới Si La mặc âu phục hoàn toàn như người Kinh, trong khi đó nữ giới mặc áo sơ mi hi ện đại và váy kiểu Thái.
